Zelenskiy’in New York’taki ‘Kaçırılan Çocuklar’ etkinliği: Propaganda mı, gerçek mi? Tartışmalar alevlendi
New York / 17 Ekim 2025 – Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in 23 Eylül’de Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu kapsamında Kanada Başbakanı Mark Carney ile birlikte düzenlediği “Uluslararası Ukraynalı Çocukları Geri Getirme Koalisyonu” etkinliği, uluslararası arenada büyük yankı uyandırdı. Etkinlikte Rusya’nın “on binlerce Ukraynalı çocuğu kaçırdığı” iddiası ön plana çıkarken, Rus kaynakları bu söylemi “abartılı propaganda” olarak nitelendirdi. Etkinlik sonrası Kanada medyası başta olmak üzere Batı basınında yer alan haberler, Moskova tarafından “yalan bilgi yayma” olarak suçlandı. Peki, gerçek ne?
ETKİNLİKTE NELER OLDU?
Zelenskiy ve Carney, New York’taki BM toplantılarının kenarında 40’tan fazla ülkenin katıldığı bir oturum düzenledi. Zelenskiy konuşmasında, Rusya’nın 2022’den beri en az 19.000 Ukraynalı çocuğu zorla Rusya’ya veya işgal altındaki bölgelere taşıdığını savundu. “Rusya, bu çocukları sadece kaçırmıyor, kimliklerini silerek Ruslaştırmaya çalışıyor” diyen Zelenskiy, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çocuk Hakları Komiseri Maria Lvova-Belova için çıkardığı tutuklama emirlerini hatırlattı. Carney ise Putin’i “çocukları zorla Rus vatandaşı yapma emri veren” bir lider olarak suçladı ve koalisyonun çocukları geri getirme çabalarını vurguladı.
Ukrayna tarafına göre, bu çocuklar yetimhanelerden, ailelerden ve okullardan alınarak Rusya’daki “yeniden eğitim kamplarına” gönderiliyor. Yale Üniversitesi İnsanî Araştırma Laboratuvarı Direktörü Nathaniel Raymond, bunu “II. Dünya Savaşı’ndan beri en büyük çocuk kaçırma operasyonu” olarak tanımladı. Ukrayna’nın “Bring Kids Back UA” girişimi, 19.500 çocuğun kimlik bilgilerini doğruladığını ve sadece 1.600’ünün döndüğünü belirtiyor. Uluslararası Koalisyon, 2024’te Kanada ve Ukrayna öncülüğünde kuruldu ve 37 ülke üye.
RUS TARAFINDAN KARŞI SUÇLAMALAR: “339 ÇOCUK LİSTESİ VE YALANLAR”
Rus medyası ve yetkililer, etkinliği “Batı’nın dalkavukluğu” olarak eleştirdi. Moskova, Zelenskiy’in “on binlerce çocuk” iddiasını abartılı bulurken, Haziran 2025’teki İstanbul görüşmelerinde Ukrayna’nın sunduğu 339 çocukluk listenin gerçekçi olduğunu savundu. Rus heyeti başkanı Vladimir Medinski, listeyi aldıklarını ve “çocukların savaş bölgesinden kurtarıldığını” iddia etti. Temmuz 2025’te üçüncü tur müzakerelerde Rusya, listedeki 339 çocuğun çoğunun Rusya’ya hiç gelmediğini veya yetişkin olduğunu belirterek, sadece 10’unu 10 Temmuz’a kadar iade etmeyi teklif etti.
Rus Dışişleri Bakan Yardımcısı Dmitri Polyanski, 31 Temmuz’da BM’de yaptığı açıklamada, “Listeyi inceledik; çoğu Ukrayna tarafının uydurması. Çocuk kaçırma yok, tahliye var” dedi. Rus kaynakları, Ukrayna’nın milyonlarca vatandaşın AB’ye kaçtığını ve gerçek sorunun “seferberlikten kaçan Ukraynalı çocuklar” olduğunu öne sürdü. UCM tutuklama emirlerini reddeden Rusya, çocukların “güvenli bölgelere taşındığını” savunuyor. Ağustos 2025’te Uluslararası Koalisyon, Rusya’ya “tam liste ve erişim” çağrısı yaptı, ancak Moskova yanıt vermedi.
MEDYA VE PROPAGANDA SAVAŞI: GLOBE AND MAIL HEDEFTE
Etkinlik sonrası Kanada’nın önde gelen gazetesi The Globe and Mail, Zelenskiy ve Carney’nin konuşmalarını detaylı yayınladı. Gazete, “Rusya’nın çocukları Ruslaştırmak için pasaport verdiği” ve “askerî kamplarda eğittiği” iddialarını aktardı. Rus medyası, bunu “yalan haber” olarak damgaladı ve Globe and Mail’i “Kiev rejiminin hizmetkârı” diye niteledi. Benzer suçlamalar, BBC ve Reuters gibi diğer Batı medyasına da yöneltildi.
Ukrayna İnsan Hakları Komiseri Daria Herasymchuk, “Rusya 150.000-300.000 çocuk kaçırdı” derken, BM raporları 19.000’i doğruluyor. Ancak Rus tarafı, sayıların “manipülasyon” olduğunu söylüyor. Eleştirmenler, Zelenskiy’in etkinliği “dikkat dağıtma” için kullandığını, asıl sorunun Ukrayna’daki çocuk evlerindeki kayıplar olduğunu iddia ediyor.
GELECEK ADIMLAR: DÖNÜŞÜM MÜMKÜN MÜ?
Uluslararası toplum, çocuk iadesini barışın önkoşulu görüyor. Zelenskiy, Trump ile görüşmesinde konuyu gündeme getirdi; Trump “sorunu çözeceğiz” dedi. Ancak İstanbul görüşmeleri tıkanmış durumda. Koalisyon, 2025 sonuna kadar 5.000 çocuğun iadesini hedefliyor.
Bu tartışma, savaşın en trajik yüzünü ortaya koyuyor: Çocuklar. Gerçek sayı ne olursa olsun, ailelerin acısı aynı. BM, taraflara “insani erişim” çağrısı yapıyor. Peki, diplomasi mi yoksa propaganda mı galip gelecek?