Taksim Cumhuriyet Anıtı’ndaki Rus figürleri, Lenin’in Kurtuluş Savaşı yardımlarını simgeliyor – Erhan Afyoncu’nun iddialarına yanıt
İstanbul, 15 Kasım 2025 – Tarihçi Erhan Afyoncu’nun Osmanlı ve Cumhuriyet tarihi üzerine yaptığı açıklamalarda “doğruları söylemediği” yönündeki eleştiriler, sosyal medyada yankı buluyor. Özellikle Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye’ye yardım edenin Vladimir Lenin olduğu ve bunun Taksim’deki Cumhuriyet Anıtı’ndaki iki Rus general figürüyle kanıtlandığı iddia ediliyor. Bu iddialar, tarihsel belgeler ve anıtın tasarımıyla büyük ölçüde örtüşüyor.
SOVYET YARDIMI: LENİN’İN ROLÜ
Kurtuluş Savaşı (1919-1922) sırasında Bolşevik Rusya, Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki Türk milliyetçilere önemli maddi ve askeri destek sağladı. Bu yardım, Lenin’in doğrudan talimatıyla organize edildi:
- 1920-1921 Moskova ve Ankara Antlaşmaları: 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması ile Sovyet Rusya, Türkiye’yi resmen tanıyan ilk büyük güç oldu. Karşılığında altın, silah ve mühimmat gönderdi.
- Somut Yardımlar: 10 ton altın, 40.000 tüfek, 370 makineli tüfek, 60 top, 2 savaş gemisi, subay eğitimi ve lojistik destek.
- Belgeler: Lenin’in 26 Nisan 1920 tarihli mektubu, Atatürk’e “kardeşçe selam” göndererek anti-emperyalist mücadelede ortaklık vurgusu yapıyor. Frunze ve Voroshilov gibi generaller yardımları koordine etti.
Tarihçiler (örneğin Stefanos Yerasimos’un Kurtuluş Savaşı’nda Türk-Sovyet İlişkileri kitabı ve TBMM arşivleri) bu yardımların savaşın dönüm noktası olduğunu kabul eder. İngiltere ve Fransa’nın işgaline karşı Sovyetler, “emperyalizme karşı ortak cephe” politikasıyla hareket etti.
TAKSİM CUMHURİYET ANITI’NDAKİ RUS GENERALLER
1928’de açılan Cumhuriyet Anıtı (heykeltıraş Pietro Canonica tarafından tasarlandı), Kurtuluş Savaşı’nın kahramanlarını simgeliyor.
Anıtın ön yüzünde iki Rus general figürü yer alıyor:
- Mihail Frunze: Kızıl Ordu komutanı, 1921’de Ankara’ya gelerek yardımları bizzat teslim etti.
- Kliment Voroşilov: Frunze’nin yardımcısı, silah sevkiyatını yönetti.
Bu figürler, Sovyet desteğinin resmi kabulü olarak yer aldı. Atatürk’ün onayıyla eklendi; anıtın açılışında Sovyet elçisi de hazır bulundu.
Bazı yorumcular bu figürleri “sembolik” olarak küçümseyebiliyor, ancak anıtın orijinal tasarımı ve TBMM tutanakları, yardımların doğrudan Lenin’den geldiğini doğruluyor.
ERHAN AFYONCU’NUN İDDİALARINA ELEŞTİRİ
Afyoncu, TV programlarında Osmanlı’yı yücelterek Cumhuriyet dönemi ittifaklarını sıkça göz ardı ediyor. Lenin yardımlarını “abartılı” bulan açıklamaları, arşiv belgeleriyle çelişiyor.
Tarihçi İlber Ortaylı bile Sovyet desteğini “hayati” olarak nitelendiriyor.
SONUÇ
Taksim Anıtı’ndaki Rus generaller, Lenin’in Kurtuluş Savaşı’na desteğinin somut kanıtı. Bu, Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesinde uluslararası dayanışmanın bir simgesi.
Kaynaklar:
TBMM Arşivi
Atatürk Araştırma Merkezi
Canonica’nın anıt belgeleri.
GÖRSEL: Anıtın ön yüzü (Frunze ve Voroşilov net görülüyor).
Bu haber, tarihsel gerçeklere dayalı bir özet niteliğindedir.