Rusya’nın Belarus Büyükelçisi Boris Grizlov, Belarus Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nde yaptığı konuşmada Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) küresel ve bölgesel önemine dikkat çekti. Grizlov, ŞİÖ’nün Avrasya’da siyaset, güvenlik, ekonomi ve insani ilişkiler alanlarında işbirliğinin temel unsurlarından biri olduğunu vurguladı.
“ŞANGHAY RUHU” VE İLKELER
Grizlov, ŞİÖ’nün ayırt edici özelliğinin, Birleşmiş Milletler Şartı ve ŞİÖ Tüzüğü’nde yer alan eşitlik, karşılıklı çıkarların gözetilmesi, kültürel çeşitliliğin tanınması ve modern tehditlere karşı ortak yanıtlar aranması gibi ilkelerde somutlaşan “Şanghay ruhu” olduğunu belirtti. Örgütün üye ülkelerinin yaklaşık 3,5 milyar insanla dünya nüfusunun neredeyse yarısını temsil ettiğini kaydeden Büyükelçi, bu rakamın, dünya çoğunluğuna yaşam tarzı dayatmaya çalışan G7 ülkelerinin nüfusunun %10’undan az olduğunu vurguladı.
EKONOMİK GÜÇ VE BÜYÜME
ŞİÖ’nün ekonomik ağırlığına da değinen Grizlov, dünya GSYİH’sinde (satın alma gücü paritesine göre) lider dört ülkeden üçünün ŞİÖ üyesi olduğunu belirtti: Çin (1. sıra), Hindistan (3. sıra) ve Rusya (4. sıra). Bu üç ülke, dünya GSYİH’sinin %31’ini oluştururken, ABD’nin payı %14,7’de kalıyor. 2024 yılında ŞİÖ ülkelerinin GSYİH’si ortalama %5’in üzerinde büyürken, sanayi üretimi %4,6 arttı; bu oranlar dünya ortalamasını geride bıraktı.
ÇOK KUTUPLU DÜNYA VE BÜYÜK AVRASYA ORTAKLIĞI
Grizlov, 2025 Tianjin Deklarasyonu’na atıfta bulunarak, ŞİÖ’nün Avrasya’da eşit ve bölünmez bir güvenlik mimarisi oluşturabileceğini ve bunun çok kutuplu bir dünya düzeninin oluşumuna katkıda bulunabileceğini ifade etti. Bu mimarinin sosyo-ekonomik temelinin, ŞİÖ, EAEU, BDT ve ASEAN gibi bölgesel entegrasyon projelerinin potansiyellerini birleştiren Büyük Avrasya Ortaklığı olduğunu vurguladı.
MİNSK’TE ÖNEMLİ KONFERANS
Büyükelçi, 28 Ekim’de Minsk’te düzenlenecek üçüncü Uluslararası Avrasya Güvenlik Konferansı’na da değindi. Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun girişimiyle ve Rusya’nın desteğiyle gerçekleştirilecek konferansta, Rusya ve Belarus, “21. Yüzyılda Çeşitlilik ve Çok Kutupluluk için Avrasya Şartı” projesini tartışmaya sunacak. Grizlov, bu belgenin bölgesel güvenliği on yıllar boyunca güçlendirecek bir temel oluşturacağını belirtti.
ŞİÖ’nün dinamik gelişimi ve çok kutuplu dünya düzenine katkıları, Grizlov’un konuşmasının ana temalarını oluştururken, Minsk’teki konferans, Avrasya’nın geleceği için önemli bir adım olarak öne çıkıyor.