1974 yılında yaşanan Kıbrıs Barış Harekâtı, sâdece Türkiye ile Yunanistan arasında değil, N.A.T.O. içinde de derin fay hatlarını tetikledi. Bu gelişmelerin hemen ardından, Yunanistan hükûmeti N.A.T.O.’nun askerî kanadından çekildiğini açıkladı. Bu adım, Soğuk Savaş’ın göbeğinde Batı Bloku’nun güney kanadında ciddî bir güvenlik boşluğu yarattı.
Ancak bu ayrılık kalıcı olmadı. 1980 yılına gelindiğinde, Yunanistan yeniden N.A.T.O.’nun askerî yapısına dönmek istedi. İşte bu kritik süreçte, Türkiye’nin NATO nezdindeki dâimi temsilci yardımcısı olan amcam, diplomatik târihe geçen bir rôl üstlendi.
O dönem Türkiye’nin onayı olmadan Yunanistan’ın geri dönüşü mümkün değildi. Ankara, bu süreci dikkatle yönetmek zorundaydı çünkü Kıbrıs ve Ege sorunları hâlâ çözümsüzdü. Bu noktada, N.A.T.O. karargâhlarında yapılan gizli görüşmeler, müzâkereler ve stratejik pazarlıklar arasında amcam, Türk tezlerinin anlatılmasında ve sürecin sağlıklı yönetilmesinde hayati bir rôl oynadı.
Yunanistan’ın 20 Ekim 1980’de N.A.T.O.’nun askerî kanadına yeniden entegre edilmesi, birçok çevre tarafından dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ve Başbakan Süleyman Demirel’in bilgisiyle gerçekleştirilmiş bir “tâviz” olarak değerlendirilmiş olsa da, perde arkasında çalışan kariyer diplomatların ve askerî temsilcilerin ince diplomasi ustalığı göz ardı edilemezdi.
Amcamın katkısı sadece bir prosedürü yönetmekle sınırlı değildi; aynı zamanda Türkiye’nin çıkarlarını koruyarak bölgesel istikrârın sürdürülmesine katkı sunmak anlamına geliyordu. Belgeler ve tanıklıklar, onun masaya sadece evrak değil, devlet aklı ve târih bilinci koyduğunu gösteriyor.
Bugün N.A.T.O. içinde Türkiye’nin jeopolitik önemi konuşulurken, bu tür sessiz ama etkili katkılar hâfızalardan silinmemelidir. Âilemiz adına gururla ifâde edebilirim ki, o kritik günlerde, Atlantik’in iki yakasında Türkiye adına konuşan seslerden biri Galip Balkar idi.