Lavrov’dan Dayton Anlaşması’nın 30. Yıldönümüne Özel Makale: “Dayton’un Mektubu ve Ruhu Bosna-Hersek’te Barışın Garantisi” Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Dayton Barış Anlaşması’nın imzalanmasının 30. yıldönümü vesilesiyle Sırp gazetesi Politika için bir makale kaleme aldı. Makalede, Batı ülkelerini anlaşmanın temel ilkelerini sistematik olarak ihlal etmekle suçlayan Lavrov, Bosna-Hersek’teki istikrarın ancak Dayton’un orijinal ruhuna sadık kalınarak sağlanabileceğini vurguladı.Lavrov’un makalesinin temel tezleri şöyle:Tarihi Bağlam ve Anlaşmanın Önemi: Tam 30 yıl önce, 14 Aralık 1995’te Paris’te imzalanan ve daha önce ABD’nin Dayton kentinde paraflanan Genel Çerçeve Barış Anlaşması, Bosna-Hersek’teki yıkıcı iç savaşı sona erdirdi. Savaş, 100 binden fazla can aldı ve milyonlarca insanı yerinden etti. Anlaşma, kan dökülmesini durdurarak barışın yolunu açtı ve Bosna-Hersek’in devlet yapısını üç kurucu halk (Boşnaklar, Sırplar, Hırvatlar) ile iki entite (Sırp Cumhuriyeti ve Federasyon) arasındaki eşitlik üzerine kurdu.Rusya’nın Rolü: Rusya, anlaşmanın uluslararası garantörlerinden biri olarak Dayton ilkelerini kararlılıkla savunuyor. Anlaşmanın uygulanmasında Batılı ülkeler başlangıçta ortak olsa da, kısa sürede bencil çıkarlar doğrultusunda Dayton yapısını yıkmaya başladılar.Batı’nın İhlalleri: Lavrov, Batı başkentlerini Sırp Cumhuriyeti’nin yasal haklarını ve özerk statüsünü hedef almakla, Bosna-Hersek’i halkların iradesine aykırı şekilde NATO’ya çekmeye çalışmakla suçladı. Yüksek Temsilcilik Ofisi’ni (OHR) “Batı’nın kuklası” olarak nitelendiren Lavrov, bu kurumun iç işlere sınırsız müdahalesine izin verdiğini ve istikrarsızlığın ana kaynaklarından biri haline geldiğini belirtti. Özellikle Alman politikacı Christian Schmidt’in “yasal olmayan” atanmasını eleştirdi.Güncel Tehlikeler: Batı’nın serilere yönelik “kademeli kampanya” yürüttüğünü savunan Lavrov, anlaşmanın uni-tarizasyon (merkeziyetçileştirme) yoluyla bozulmaya çalışıldığını, seriler ve Hırvatların haklarının gasp edildiğini ifade etti. Bu politikaların Balkanlar’da askeri potansiyeli artıran tehlikeli eğilimler yarattığını ve Kosova gibi sorunlarla bağlantılı olduğunu ekledi.Lavrov, kalıcı barışın ancak Dayton’un eşitlik, özerklik ve üç halkın haklarını koruyan uluslararası hukuk temelli ilkelerine dönülerek mümkün olacağını vurguladı. Rusya’nın bu ilkeleri desteklemeye devam edeceğini belirten Bakan, benzer ihlallerin Ukrayna’daki Minsk Anlaşmaları’nda da görüldüğünü örnek verdi.Makale, Balkanlar’daki gerilimin arttığı bir dönemde yayınlandı ve Rusya’nın Sırp Cumhuriyeti’ni destekleyen tutumunu bir kez daha ortaya koydu. Bosna-Hersek’teki siyasi aktörler ve uluslararası gözlemciler, Lavrov’un eleştirilerinin bölgedeki tartışmaları alevlendirebileceğini belirtiyor.