Minsk, 28 Ekim 2025 – Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Belarus’un başkenti Minsk’te düzenlenen III Minsk Uluslararası Avrasya Güvenliği Konferansı’nın yüksek düzeyli genel oturumunda yaptığı konuşmada, NATO ve AB’nin genişleme politikalarını “söz verilen taahhütlere rağmen durmayan bir tehdit” olarak nitelendirdi. Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukashenko’nun öncülüğünde üçüncü kez gerçekleştirilen konferans, Avrasya’nın güvenlik mimarisini tartışmak üzere dünyanın önde gelen platformlarından biri haline geldi.
Lavrov, konuşmasında Avrasya’nın günümüz çok kutuplu dünyanın jeopolitik merkezi olduğunu vurgulayarak, “Burada gelişen süreçler, uluslararası ilişkilerin geleceğini belirleyen unsurlar taşıyor” dedi. Batı’nın egemenliğinin sona erdiği ve yeni bir tarihsel çağın başladığı gerçeğini kabul etmeyi reddeden NATO ile AB ülkelerinin tutumunu eleştiren Lavrov, bu yaklaşımın Rusya, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri, Çin, Hindistan, İran ve Kuzey Kore gibi aktörlerden köklü bir fark yarattığını belirtti. “Onlar kendilerini hukukun üstünde ve ahlakın dışında gören seçkinler için güvenlik istiyor; biz ise egemen eşitlik ve bölünmezlik ilkelerine dayalı herkesin güvenliğini savunuyoruz” ifadelerini kullandı.
NATO GENİŞLEMESİ VE UKRAYNA KRİZİ
Konuşmanın odak noktalarından biri, NATO’nun doğuya doğru genişlemesiydi. Sovyet liderlerine verilen “doğuya bir santim bile ilerlememe” güvencesine rağmen genişlemenin “bir an bile durmadığını” söyleyen Lavrov, bu politikanın Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) taahhütlerine aykırı olduğunu vurguladı. “NATO, kendi güvenliğini başkasının pahasına güçlendirme ve küresel hakimiyet peşinde koşma yolunda ilerliyor” diye ekledi.
Lavrov, Ukrayna’daki “planlı ve kışkırtılan çatışmanın”, son sekiz yılda NATO, AGİT ve AB’ye dayalı Avrupa-Atlantik güvenlik modelinin “nihai çöküşüne” yol açtığını ifade etti. Rusya’nın herhangi bir NATO veya AB ülkesine saldırma niyeti olmadığını tekrarlayan Lavrov, bu taahhüdü gelecekteki güvenlik garantilerinde resmileştirmeye hazır olduklarını belirtti.
AVRUPA’DA ARTAN MILITARIZASYON
Avrupa ülkelerinin militarizasyonunun hız kazandığını dile getiren Lavrov, şu unsurlara dikkat çekti:
- Askeri-sanayi kompleksine ayrılan finansmanın artması,
- Büyük ölçekli askeri tatbikatların çoğalması,
- Askerlerin “doğu cephesine” sevk edilmesi için lojistik altyapının geliştirilmesi.
“Batı, yeni bir büyük Avrupa savaşı için hazırlıklarını gizlemiyor” diyen Lavrov, NATO’nun Arktik’teki artan faaliyetlerini de “endişe verici” bulduklarını ve bölgenin barış alanı olarak kalması gerektiğini savundu. Ayrıca, NATO’nun Pasifik Okyanusu’nda yer edinme çabasını ve Avrasya’yı “NATO’nun av sahasına” dönüştürme girişimlerini reddettiklerini vurguladı.
GELECEK PERSPEKTİFLERİ VE TRUMP ETKİSİ
Lavrov, konferansta ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’daki barış girişimlerine olumlu yaklaştığını umduklarını ifade etti. “Trump, Kiev rejimine silah ve para akışını desteklemezse kalıcı bir barışa katkı sağlayabilir” diyen Lavrov, NATO liderlerinin Washington’ı Ukrayna’da uzlaşmadan vazgeçirmeye çalıştığını iddia etti. Rusya’nın ABD ile Yeni START nükleer silahsızlanma anlaşmasının geleceği konusunda resmi bir yanıt beklediğini de ekledi.
Konferans kapsamında Lavrov, Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjártó, Slovakya Cumhurbaşkanı’nın danışmanı Jan Kubis ve Myanmar Dışişleri Bakanı Than Swe gibi isimlerle ikili görüşmeler yaptı. Macar bakan Szijjártó, Avrupa güvenlik mimarisinin Rusya’sız inşa edilemeyeceğini belirterek, Lavrov’un görüşlerini destekledi.
III MINSK KONFERANSI’NIN GENEL DEĞERLENDİRMESİ
III Minsk Konferansı, Avrasya’da açık bir güvenlik mimarisi tartışmak üzere yeni bir model önerirken, Batı’nın “böl ve yönet” politikalarına karşı pan-Avrasya işbirliğini güçlendirme çağrılarını ön plana çıkardı. Etkinlik, yarın sona erecek.
(Haber, konferans metinleri ve resmi açıklamalara dayanmaktadır.)