Kinşasa, 17 Kasım 2025 – Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin (DKC) kobalt ve bakır zengini Lualaba eyaletinde, şiddetli yağışlar altında çalışan kaçak madenciler arasında meydana gelen trajik bir kaza, en az 32 kişinin ölümüne yol açtı. Olay, Kalando bölgesindeki bir maden sahasında, su basmış bir hendeği aşmak için kullanılan geçici köprünün aşırı kalabalık nedeniyle çökmesiyle gerçekleşti. Kurtarma ekipleri, göçük altında kalan madencilerin sayısının artabileceği ihtimaline karşı çalışmalarını sürdürüyor.
Lualaba Eyaleti İçişleri Bakanı Roy Kaumba Mayonde, facianın detaylarını açıklarken, “Şiddetli yağmur ve heyelan riski nedeniyle madene giriş resmi olarak yasaktı. Ancak yüzlerce kaçak madenci, bölgeye zorla girdi ve aceleyle köprüden geçmeye çalıştı” dedi. Bakan, köprünün çökmesiyle madencilerin su dolu alana yuvarlandığını ve panik halinde birbirlerini ezerek boğulduklarını belirtti. Resmi açıklamaya göre ölü sayısı 32 olsa da, SAEMAPE (Devlet Maden Şirketi) raporlarında bu rakamın 40’a, bazı kaynaklarda ise 70’e ulaşabileceği ifade ediliyor.
Olayın arka planında, DKC’nin maden bölgelerindeki kronik sorunlar yatıyor. Ülke, dünya kobalt üretiminin yüzde 70’inden fazlasını sağlıyor; bu değerli maden, elektrikli araç bataryaları, cep telefonları ve dizüstü bilgisayarlar için vazgeçilmez bir unsur. Ancak, Kalando gibi sahalarda yasal işletmeciler, kooperatifler ve kaçak madenciler arasında sık sık çatışmalar yaşanıyor. Tahminlere göre, yasadışı madenlerde 200 binden fazla kişi, çoğu çocuk ve kadın olmak üzere, tehlikeli koşullarda çalışıyor. Facia sırasında maden bölgesinde izdiham yaşanırken, bazı görgü tanıkları askerlerin müdahalesinin paniği tetiklediğini iddia ediyor.
İnsan Hakları Savunma İnisiyatifi (HRDF), ölümlerde ordu mensuplarının rolü olup olmadığını araştırmak üzere bağımsız bir soruşturma çağrısı yaptı. Örgüt, “Askerlerin madene girişi, madencilerin ezilmesine neden olmuş olabilir. Bu tür ihmaller, maden facialarını tekrarlıyor” açıklamasında bulundu. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ordusundan henüz resmi bir yanıt gelmedi.
Kurtarma çalışmaları, heyelan riski nedeniyle sınırlı ilerliyor. Eyalet yetkilileri, ölen madencilerin çoğunun yerel köylüler olduğunu ve ailelerine maddi destek sağlanacağını duyurdu. Facia, DKC’deki madencilik sektörünün güvenlik standartlarının yetersizliğini bir kez daha gözler önüne serdi. Uluslararası gözlemciler, hükümeti yasadışı madenciliği kontrol altına almaya ve işçi haklarını korumaya davet ediyor.
Bu trajedi, küresel tedarik zincirlerini de etkileyebilir; kobalt fiyatlarında kısa vadeli dalgalanmalar bekleniyor. Olayla ilgili gelişmeleri takip ediyoruz.