Brezilya’da bir araya gelen Çin, Hindistan, Rusya ve Güney Afrika’nın da aralarında bulunduğu 11 büyük gelişmekte olan ülkenin lîderleri, zirvenin ilk günü olan pazar günü yayınlanan ortak bildiriye göre, Gazze’de “derhal ateşkes” ilân edilmesi ve İsrâil güçlerinin “tamamen çekilmesi” çağrısında bulundu.
Sıkı güvenlik önlemleri altında, on bir büyük gelişmekte olan ülkenin (Brezilya, Çin, Hindistan, Rusya ve Güney Afrika dâhil) lîderleri Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde iki gün boyunca bir araya geliyor. Muhteşem Guanabara Körfezi kıyılarında, BRICS, Donald Trump’ın başlattığı ticâret savaşı nedeniyle dünyanın gergin olduğu bir zamanda, “tek taraflı” gümrük vergileri konusunda “ciddî endişelerini” dile getirdi – ancak Trump’ın adını vermediler.
Zirvenin ilk gününde yayınlanan ortak bildiriye göre, “Ticâreti bozan tek taraflı gümrük ve gümrük dışı önlemlerin artışı konusunda ciddî endişelerimizi dile getiriyoruz.”
Dünya nüfusunun yaklaşık yarısını ve gezegenin GSYİH’sinin yüzde 40’ını temsil eden BRICS ülkeleri, bu tür önlemlerin “küresel ekonomik kalkınma beklentilerini etkilediği” konusunda uyardı. Ancak lîderler, Çin de dâhil olmak üzere birçok ülkenin Washington ile bu konuda müzâkerelerde bulunması nedeniyle A.B.D. veya Donald Trump’ın adını anmamaya dikkat ediyor.
A.B.D. Hazine Bakanı Scott Bessent, Pazar günü yaptığı açıklamada, önümüzdeki günlerde Washington ile bir anlaşmaya varılmazsa, %50’ye ulaşabilecek târifelerin 1 Ağustos’ta yürürlüğe gireceğini söyledi. Nisan ayı başında açıklanan kapsamlı gümrük vergileri A.B.D. tarafından hızla askıya alınırken, ticâret ortaklarıyla müzâkereler yürütüldü.
ÇOK TARAFLILIĞIN “ÇÖKÜŞÜ”
Zirveye ev sahipliği yapan sol görüşlü Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, toplantıyı uluslararası iş birliğinin kasvetli bir resmiyle açtı. “Çok taraflılığın eşi benzeri görülmemiş bir çöküşüne tanık oluyoruz” dedi.
Yıllık BRICS zirvesi, 2012’de iktidara geldiğinden beri ilk kez katılmayan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping gibi bazı ağır topların yokluğuyla daha da zayıflıyor. Ancak ülkesi bloktaki baskın güç.
Ukrayna’da işlediği iddia edilen savaş suçları nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (UCM) hakkında tutuklama emri bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de toplantıya katılmadı. Ancak video konferans yoluyla konuşan Putin, BRICS’i övdü ve “uluslararası ilişkilerdeki tek kutuplu sistem (…) artık geçmişte kaldı.” dedi.