Rum Liderliği’nde Silahlanmadan Sonra “EOKA’laşma Siyaseti”: Güney Kıbrıs’ta Gerilim Yükseliyor
Lefkoşa – Güney Kıbrıs’ta son dönemde terör örgütü EOKA’ya yönelik övgülerin artması, salonların “Kıbrıs Yunanistan’dır” bayraklarıyla donatılması ve EOKA sergilerinin açılması, adada barış umutlarını gölgeliyor. Rum Yönetimi Başkanı Nikos Christodoulides’in eşi Philippa Karsera’nın Karpaz’a gelerek “Kıbrıs’ın Türkiye’nin işgalinden kurtuluşu” için dua etmesi, Rum komandoların “Karpaz’a, Mağusa’ya döneceğiz” sloganları atması, siyasi gerilimi zirveye taşıdı. Christodoulides yönetimine yönelik eleştiriler sertleşirken, “Hem barış istiyorsun hem de ortamı dinamitleyecek adımlar atıyorsun” uyarıları yağmur gibi yağıyor. Ancak Lefkoşa, geri adım atmadı.Silahlanma çabalarının yanı sıra siyasi alanda da “EOKA’laşma”yı seçen Rum liderliği, tartışmalı atamalarla dikkat çekiyor. ELAM kökenli eski amiral Konstantinos Fytiris –ki “Ada’da değiştirilmesi gereken tek şey garanti anlaşmasıdır, Kıbrıs Türkleri cumhuriyetten dışlanmalıdır” görüşüne sahip– Adalet ve Kamu Düzeni Bakanı olarak atandı. Fytiris, 40 yıllık Ulusal Muhafız kariyerinin ardından 2018’de Yüzbaşı rütbesiyle emekli olmuş, şu an Ayia Napa Marina Müdürü. Bu atama, AB Dönem Başkanlığı öncesi Güney Kıbrıs’ı “güvenlik odaklı” bir çizgiye çekme sinyali olarak yorumlanıyor. Fytiris, devir töreninde “Vatandaş güvenliği ve hızlı adalet” önceliklerini vurguladı, ancak eleştirmenler bunu “Enosis hayallerini canlandırma” olarak nitelendiriyor.Ayrıca, ailesi EOKA kurucusu ve savaşçısı bir figürün mensubu olan Marinos Mousiouttas, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak kabineye girdi. Mousiouttas, DIKO kökenli eski milletvekili ve DİPA kurucularından; babası Nikos Mousiouttas, partinin kurucu üyelerinden. Bu atamalar, Christodoulides’in kabine revizyonunda (5 Aralık’ta duyuruldu, 8 Aralık’ta yemin) sağa kayış olarak görülüyor. Yeni kabinede dört yeni isim var: Mousiouttas (Çalışma), Fytiris (Adalet), Neophytos Charalambides (Sağlık) ve Klea Hadjistefanou Papaellina (Sosyal Refah Yardımcısı).En son gelişme ise, 15 Temmuz 1974 darbesinde –Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlama amacıyla– görev alan komandolar için açılan anma anıtı. Yunan cuntasının desteklediği darbe, adayı kan gölüne sürüklemiş ve Türkiye’nin Barış Harekatı’nı tetiklemişti. Anıtın açılışı, iç siyasette fırtına kopardı: AKEL “Küstahlık ve kışkırtma” diye tepki gösterdi, “Aşırı sağla ittifakın ürünü” dedi. Rum Şehit Aileleri Derneği ise “Tarihi hafızaya hakaret” diyerek kaldırma çağrısı yaptı. Christodoulides, yeni bakanların yemin töreninde uzlaşıdan söz etmedi; önceliklerine “Güçlü savunma ve güvenlik”i koydu.Rum muhalefeti ve çözüm yanlısı kesimler ayağa kalktı. Sosyal medyada ve medyada “Nereye kadar gideceksin?” soruları yankılanıyor. KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, EOKA’nın 70. yıldönümü etkinliklerini kınamış, “Terör ruhu hâlâ canlı” demişti. BM tampon bölgesindeki görüşmelerde Tatar, EOKA glorifikasyonunu gündeme getirmişti. Güney’de ise Enformasyon Müdürü Aliki Stilianou’nun eliyle yürütülen propaganda –EOKA sergileri, komando sloganları– eleştiriliyor. Stilianou, eski Savunma Bakanlığı sözcüsü ve İsrail Büyükelçiliğiyle yakın; etkinliklerde “EOKA ruhunu gençlere işlemeliyiz” diyor.Bu gelişmeler, Kıbrıs’ta iki toplumlu diyaloğu baltalıyor. AB Dönem Başkanlığı’nı devralacak Güney Kıbrıs’ın “tek devlet” ısrarı ve EOKA nostaljisi, Türkiye ve KKTC’yi alarma geçiriyor. Christodoulides’in “insani temaslar” çağrılarına rağmen, adadaki ayrışma derinleşiyor. Uzmanlar, “Barış yerine intikam siyaseti” uyarısı yapıyor.