Cumhuriyetçi Sol Parti (CSP) Genel Başkanı Devrim İpekdal, iktidarın son dönemde yoğunlaştırdığı “geri dönüşüm” ve “sıfır atık” vurgusunu “sahte yeşil dönüşüm” olarak nitelendirerek, bunların dış borç batağını derinleştirmek için bir vitrin olduğunu savundu. Parti, sosyal medya hesapları üzerinden yayınlanan “Halkımıza Duyurulur” başlıklı bildiriyle, hükümetin çevre duyarlılığını “kasasızlık” ile ilişkilendirdi ve Dünya Bankası kredilerini hedef aldı.
Bildiride, iktidarın “ağız birliği etmişçesine” çevre gündemi oluşturduğu belirtilirken, “Azıcık kazıdığınızda altından çevrecilik değil, kasasızlık çıkıyor” denildi. CSP’ye göre, devletin hazine boşluğu ve Merkez Bankası’nın eksi rezervleri nedeniyle gözler dış finansmana çevrilmiş; bu kez adres Dünya Bankası olmuş. Parti, Dünya Bankası’nın son yıllarda onlarca ülkeye “atık yönetimi”, “geri dönüşüm” ve “sıfır atık” projeleri için milyarlarca dolar kredi verdiğini hatırlatarak, “Bizimkiler, çevreyi korumak adına değil, kredi alabilmek için geri dönüşüm makinesi kesildiler” ifadesini kullandı.
CSP, “sıfır atık” projelerinin halk sağlığı için değil, finansman musluklarını açmak amacıyla vitrine konduğunu öne sürdü. Bildiride, “İçerikte ne kamu yararı var, ne halkçı planlama, ne de yerli üreticiye destek. Her şey dış finansman için” denilerek, paraların nereye gittiğinin şeffaf olmadığı, denetim eksikliği ve yolsuzluk riski vurgulandı. Parti, “Geri dönüşüm yapılacaksa, halkın yararına, kamu eliyle, şeffaf şekilde yapılır. Yoksa bunların derdi, çöpten bile rant devşirmek!” diyerek, halkı doğa ve ekonomi savunusu yapmaya çağırdı.
CSP’NİN AÇIKLAMASI: SAHTE YEŞİL DÖNÜŞÜME KARŞIYIZ
Cumhuriyetçi Sol Parti, bildiriyi şu sözlerle noktaladı: “Halkın sırtına yeni kredi borcu bindiren bu sahte ‘yeşil dönüşüm’ projelerine karşıyız. Doğa sevgisi, Dünya Bankası kredisi alınca başlayan bir şey değildir. Bu düzenin çöpü de, çarkı da, rantı da artık dönmeyecek! Geri dönüşüm doğrudur. Ama halk için, kamu yararı için, gelecek kuşaklar için yapılır. Dünya Bankası için değil, yandaş şirketler için hiç değil! Artık yeter! Bu halkın hem doğasına hem ekonomisine kasteden bu iktidar, yolun sonuna gelmiştir.”
GERÇEKLER NE DİYOR? DÜNYA BANKASI VE TÜRKİYE’NİN YEŞİL FİNANSMANI
CSP’nin iddiaları, Dünya Bankası’nın Türkiye’ye son yıllarda sağladığı kredilerle örtüşen bir tablo çiziyor. Banka, 2019’da “Sürdürülebilir Belediye Hizmetleri” projesi için 30 yıl vadeli, ilk 5 yılı geri ödemesiz IBRD kredisi onaylamış; bu kapsamda katı atık yönetimi yatırımları finanse edilmiş.
2023’te ise 450 milyon ABD Doları’lık “Türkiye Yeşil Sanayi Projesi” ile atık geri dönüşümü, kaynak verimliliği ve döngüsel ekonomi yatırımları desteklenmiş; 250 milyon doları KOBİ’lere ayrılmış.
Mart 2024’te Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeşil dönüşüm için 1,5 milyar dolar kredi aldıklarını duyurmuş; bu fonlar arasında yenilenebilir enerji ve atık yönetimi yer alıyor.
Şubat 2024’te ise ihracatçılara karbon emisyonu azaltımı için 600 milyon Euro kredi garantisi verilmiş; atık azaltma ve geri dönüşüm yatırımları teşvik edilmiş.
Öte yandan, Dünya Bankası’nın küresel olarak katı atık yönetimi projelerine 2000’den beri 4,7 milyar dolar ayırdığı biliniyor; Türkiye de bu kapsamda 2020’de mülteci barındıran belediyelere su, atıksu ve katı atık hizmetleri için 148,82 milyon dolarlık kredi almış.
“Sıfır Atık” girişimi ise 2019’da Emine Erdoğan öncülüğünde başlatılmış; 57 bin ton atığın geri dönüştürüldüğü belirtiliyor. Ancak CSP, bu projelerin şeffaflıktan uzak olduğunu ve halk yararı yerine rant yarattığını savunarak, kamu eliyle şeffaf bir yaklaşım talep ediyor.
CSP, 2023’te kurulan Kemalist-sol çizgideki genç bir parti olarak, emek ve bağımsızlık vurgusuyla dikkat çekiyor. Bu bildiri, ekonomik kriz ve yaklaşan seçimler ortamında sol muhalefetin çevre-ekonomi eksenli eleştirilerini güçlendirebilir. Parti, önümüzdeki günlerde “halkın doğa ve ekonomi savunusu” temalı etkinlikler düzenleyeceğini duyurdu.
Gelişmeleri izlemeye devam ediyoruz.