Washington, 29 Eylül 2025 – ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasındaki kritik Beyaz Saray zirvesi, Gazze’deki savaşı bitirme umutlarını yeniden alevlendirdi. Trump’ın 21 maddelik barış planı masada yer alırken, Netanyahu’nun “Hamas’ı bitirme” ısrarı, müzakereleri zorlu kılıyor. Zirve, Trump’ın Arap liderlere verdiği “Batı Şeria ilhakı yok” güvencesinin gölgesinde başladı.
Trump, zirve öncesi Oval Ofis’te gazetecilere yaptığı açıklamada, “Gazze için anlaşmaya çok yakınız, hatta belki kalıcı bir barışa bile” diyerek iyimserlik sinyali verdi. Plan, Hamas’ın silahsızlandırılması, Gazze’de Tony Blair başkanlığında geçici bir hükümet kurulması ve Müslüman ülkelerden oluşan bir barış gücünün devreye girmesini öngörüyor. Arap ülkeleri ise yeniden inşayı finanse edecek, ancak Filistin devletine net bir yol haritası talep ediyor.
Netanyahu ise Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’ndaki konuşmasında, “Hamas’ın son kalıntıları Gazze Şehri’nde saklanıyor. 7 Ekim vahşetini tekrarlamalarına izin vermeyeceğiz. İşimizi bitirmeliyiz” diyerek sert bir duruş sergiledi. Konuşması sırasında onlarca delege salonu terk ederken, Netanyahu Gazze’deki rehinelere hitaben hoparlörlerden mesaj yayınlattı. İsrail ordusu, Gazze Şehri’nde yoğun operasyonlara devam ediyor; son 24 saatte yüzlerce füze ve top atışı raporlandı.
PLANIN DETAYLARI VE TARTIŞMALAR
Trump’ın planı, rehinelerin 48 saat içinde serbest bırakılmasını ve İsrail’in Gazze’den kademeli çekilmesini içeriyor. Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in öncülüğünde kurulacak “Gazze Uluslararası Geçici Otoritesi” (GITA), 3-5 yıl boyunca bölgeyi yönetecek. Endonezya, Ürdün ve Mısır gibi ülkelerden askerlerin katılacağı “Uluslararası İstikrar Gücü” (ISF), Hamas’ın yeniden örgütlenmesini önleyecek.
Ancak Netanyahu’nun sağcı koalisyonu, planı “Hamas’ı affetmek” olarak nitelendirerek karşı çıkıyor. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, “Savaş Hamas yenilmeden bitmez” derken, planın Filistin Yönetimi’nin (PA) rolünü genişletmesini eleştirdi. Arap Birliği ise Trump’ın Batı Şeria ilhakını veto sözünü memnuniyetle karşıladı, ancak “etnik temizlik kokan” maddelere itiraz etti.
GÜNCEL DURUM VE ELEŞTİRİLER
Zirve, Trump’ın BM kenarındaki Arap liderler zirvesinden hemen sonra gerçekleşiyor. Katar, Suudi Arabistan ve Mısır, planı büyük ölçüde desteklese de, Hamas’ın tam tasfiyesi ve PA’nın rolü konusunda revizyon talep ediyor. Hamas ise “yeni teklif almadık” diyerek temkinli. Filistin tarafı, Gazze’de 500 binden fazla kişinin kıtlıkla karşı karşıya olduğunu vurguluyor.
Uluslararası toplumda yankılar: BM, Netanyahu’nun konuşmasını “provokatif” bulurken, Avrupa Birliği Filistin devletini tanıma çağrılarını artırdı. Trump, “Orta Doğu’da gerçek barış” vaadini yinelerken, eleştirmenler planı “kolonyal bir dayatma” olarak görüyor.
Zirvenin sonuçları, Gazze’deki insani krizi hafifletecek mi? Gözler Beyaz Saray’da. Gelişmeleri takip ediyoruz.