WASHINGTON/MOSKOVA – 26 EYLÜL 2025
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Beyaz Saray’daki görüşmede dile getirdiği “Rusya’dan petrol ve gaz alımını durdur” talebine Rusya’dan diplomatik bir yanıt geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Türkiye’nin ekonomik çıkarlarını ön planda tutacağını vurgulayarak, “Eğer herhangi bir ürünün ticareti Türk tarafının yararınaysa, Türkiye bunu yapmaya devam eder” dedi.
Bu açıklama, Rusya-Ukrayna savaşının gölgesinde enerji politikalarının giderek daha fazla jeopolitik gerilim aracı haline geldiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
TRUMP’IN BEYAZ SARAY’DAKİ AÇIKLAMALARI
Trump’ın sözleri, dün Oval Ofis’te Erdoğan’la gerçekleştirdiği basın toplantısında gündeme geldi. İki liderin 6 yıl aradan sonra ilk kez bir araya geldiği bu görüşmede, Trump Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarını kınayarak, “Milyonlarca insan hayatını kaybetti, peki ne için? Erdoğan tarafsız olmayı seviyor, ama yapabileceği en iyi şey Rusya’dan petrol ve gaz almamak olur” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’ndaki konuşmasında da benzer bir çağrı yapmış, Çin, Hindistan ve hatta NATO üyelerini Rus enerjisinden uzaklaşmaya davet etmişti. Trump’ın bu tutumu, ABD’nin küresel enerji pazarındaki hakimiyetini güçlendirme stratejisinin bir parçası olarak yorumlanıyor.
TÜRKİYE’NİN RUS PETROLÜNE BAĞIMLILIĞI
Türkiye, Rusya’dan ham petrol ithalatında dünyanın üçüncü büyük alıcısı konumunda. Ülke, günlük yaklaşık 400 bin varil petrolü Rus tedarikçilerinden karşılıyor; bu da yerli rafinerilerin büyük ölçüde Rus petrolüne bağımlı olduğunu gösteriyor.
NATO üyesi olmasına rağmen Macaristan ve Slovakya ile birlikte Rus petrolü ithal eden üç ülkeden biri olan Türkiye, enerji güvenliği açısından bu bağımlılığı sürdürmek zorunda.
KREMLİN’DEN TİCARİ İŞBİRLİĞİ VURGUSU
Kremlin’den gelen yanıtta Peskov, Türkiye-Rusya arasındaki TürkAkım ve Mavi Akım boru hatlarının sorunsuz çalıştığını da hatırlatarak, “Rusya ile ticari ve ekonomik işbirliğimizi sürdürüyoruz” mesajını verdi.
Peskov’un açıklaması, Moskova’nın Türkiye’yle ilişkilerini koruma kararlılığını yansıtıyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un BM Genel Kurulu’ndaki temaslarında da benzer temalar işlenirken, Peskov Trump’ı “ABD’nin ekonomik çıkarlarını gizlemeyen bir iş adamı” olarak nitelendirdi.
Bu sözler, ABD’nin Rusya’yla ticaret yapan ülkelere yönelik olası ikincil yaptırımlarını da ima ediyor; örneğin, Temmuz ayında Trump’ın Rusya’yla ticaret yapanlara %100 gümrük vergisi tehdidi, Türkiye gibi ülkeleri tedirgin etmişti.
ERDOĞAN’DAN BEKLENEN AÇIKLAMA
Erdoğan cephesinden ise henüz resmi bir yorum gelmedi. Beyaz Saray ziyareti, Suriye, Ukrayna ve Filistin meselelerini kapsayan geniş bir gündemle gerçekleşirken, enerji konusunun görüşmenin ana eksenlerinden biri olduğu belirtiliyor.
Analistler, Türkiye’nin Rusya’yla alternatif enerji sözleşmelerini (örneğin Mavi Akım’ın yenilenmesi) müzakere ederken ABD baskısına karşı “Aynı fiyata gaz verirseniz senden alırız” restini çekebileceğini öngörüyor.
ENERJİ SAVAŞLARINDA YENİ DÖNEM
Bu gelişme, küresel enerji savaşlarının yeni bir boyutunu işaret ediyor. Trump’ın “Amerikan petrolünü daha yüksek fiyata zorlama” politikası, Rusya’nın “gerçek ayı” metaforuyla savunduğu ekonomik direnişle karşı karşıya.
Peki, Türkiye bu ikilemde nasıl bir yol izleyecek? Gözler, Erdoğan’ın önümüzdeki günlerdeki açıklamalarında.