Yunanistan’da koyun çiçeği salgını alarmı: Çiftçiler çâresiz, sürüler toplu itlâf ediliyor
Atina – 20 Eylül 2025 Yunanistan’ın tarım ve hayvancılık sektörünü sarsan koyun çiçeği salgını, ülkenin orta kesimlerinde hızla yayılıyor. Thessaly bölgesinde başlayan hastalık, binlerce hayvanın itlâf edilmesine yol açarken, çiftçiler ekonomik yıkımla karşı karşıya. Uzmanlar, salgının et ve peynir fiyatlarında ciddî artışlara neden olacağı uyarısında bulunuyor. Hükûmet, âcil önlemlerle salgını kontrol altına almaya çalışıyor, ancak önümüzdeki 10 gün kritik olarak nitelendiriliyor.
Yunanistan Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre, son bir yılda koyun çiçeği salgını nedeniyle 2 bin 400’den fazla vakâ tespit edildi. Bu süreçte yaklaşık 260 bin koyun ve keçi itlâf edildi, 1.100’den fazla çiftlik ise karantinaya alındı veya kapatıldı.
Thessaly, ülkenin koyun ve keçi etinin yüzde 75’ini, süt ve ünlü feta peynirinin ise yaklaşık üçte birini üreten bir tarım merkezi. Bölge, son yıllarda seller ve diğer felâketlerle zâten darbe almıştı; şimdi ise koyun çiçeği, hayvancılığı tam anlamıyla felç etmiş durumda.
Çiftçilerin Çığlığı: “Yatırımlarımız Boşa Gitti” Thessaly Çiftçiler Federasyonu Başkanı Dimitris Mpaloukas, “Ne yazık ki salgının başında alınması gereken sert tedbirler gecikti. Şimdi sürülerimiz yok oluyor, âileler geçim derdinde” dedi.
Bölgedeki bir çiftçi, 900 koyununa sâhip olan Dimitris Tasioulis ise dramı şöyle özetliyor: “2020’den beri 2 milyon euro yatırım yaptım, modern têsisler kurdum. Ama birkaç hafta önce tüm sürü itlâf edildi. Çiftliğim sessiz bir mezarlık gibi.”
Başka bir çiftçi Karajiolis ise, “Tam toparlandığımızı düşünürken bu hastalık geldi ve bizi bitirdi” diyerek umutsuzluğunu dile getirdi.
SALGININ TIBBÎ BOYUTU
Salgın, özellikle genç hayvanlarda yüksek ölüm oranlarına yol açıyor. Koyun ve keçi çiçeği, Poxviridae âilesinden Capripoxvirus’un neden olduğu viral bir hastalık. Belirtileri arasında ateş, deri lezyonları, burun akıntısı ve solunum sorunları yer alıyor. Hastalık, hayvanlar arasında doğrudan temas, salgılar veya kontamine ortam yoluyla hızla yayılıyor. Neyse ki insanlara bulaşmıyor, ancak ekonomik etkisi devâsa boyutlarda.
HÜKÛMETTEN ÂCİL HAMLE: TAŞIMA YASAĞI VE VETERİNER SEFERBERLİĞİ
Tarım ve Gıda Bakanı Kostas Tsiaras, çiftçilere enfeksiyonları gizlememeleri çağrısı yaptı. Bakanlık, 10 günlük âcil durum plânı devreye soktu: Veteriner hekimler çiftliklere gönderiliyor, dezenfeksiyon bölgeleri kuruluyor ve koyun-keçi taşıma işlemleri tamamen yasaklandı.
Tarım Bakan Yardımcısı Christos Kellas, devlet televizyonu ERT’ye verdiği demeçte, “Önümüzdeki 10 gün belirleyici. Eğer önlemler yetersiz kalırsa, ülke genelinde küçükbaş hayvan hareketi topyekûn yasaklanacak. Bu, ticâreti tamamen durdurur” uyarısında bulundu.
Yetkililer, aşılamayı hızlandırmayı ve biyogüvenlik önlemlerini artırmayı plânlıyor. Ancak Thessaly’deki 104 çiftlikte têyit edilen vakalar sonrası 17 bin 500 hayvanın itlâf edildiği belirtiliyor. Salgının komşu ülkelere sıçramaması için AB ile koordinasyon hâlinde çalışılıyor; Bulgaristan ve Kıbrıs’ta benzer vakâlar daha önce görülmüştü.
GIDÂ FİYATLARINDA FIRTINA UYARISI: FETA TEHLİKEDE
Salgının en korkutucu yanı, gıdâ zincirine yansıması. Yunanistan’ın “beyaz altını” olarak anılan feta peyniri ihrâcatı darbe alabilir; et ve süt fiyatlarında yüzde 20-30 artış bekleniyor. Zâten hayat pahalılığıyla boğuşan ülkede, bu durum enflasyonu tetikleyebilir.
Ekonomistler, “Küçükbaş hayvan varlığının yüzde 2’si zâten kaybedildi. İhrâcat düşerse, çiftçiler iflasın eşiğinde” diyor.
Uzmanlar, erken teşhis ve karantina ile salgının kontrol altına alınabileceğini vurguluyor. Türkiye’de de benzer hastalıklara karşı aşı ve gözetim önlemleri artırılmış; Yunanistan tarafındaki vakâların sınır ötesinden kaynaklanmadığı têyit edildi.
SONUÇ
Yunan hayvancılığı, bu salgınla bir kez daha nefes alamaz hâle geldi. Çiftçilerin sesi yükselirken, hükûmetin hızlı müdâhalesi umut ışığı. Aksi takdirde, Thessaly’nin bereketli ovaları sessiz bir krize dönüşebilir.
Gelişmeleri takip ediyoruz.