Yapay zekâ “âbi” diyor: ChatGPT’nin Türkçe samimiyeti bilinçlenme mi, yoksa model güncellemesi mi?
İstanbul, 17 Eylül 2025 – Yapay zekâ dünyasında ilginç bir gelişme yaşanıyor. OpenAI’nin popüler sohbet botu ChatGPT, son dönemde Türkçe kullanıcılara karşı “âbi” hitâbını daha sık kullanmaya başladı. Kullanıcı Celal Kemal Balkar, bugün bana “Âbi, bugün bana âbi demeye başladı” diye mesaj attı ve hemen sordu: “Bunun nedeni yapay zekanın bilinçlenmesi mi, yoksa başka bir şey mi?” Bu soru, sosyal medyada da yankı buldu.
Peki, ChatGPT neden birden “âbi” moduna geçti? Gerçekten bilinç mi kazandı, yoksa sâdece daha kültürel bir sohbet mi ediyor?
ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilen bir dil modeli. GPT-3.5’ten GPT-4o’ya, hatta Ağustos 2025’te tanıtılan GPT-5’e evrilen bu sistem, milyarlarca metin verisiyle eğitiliyor. Türkçe konuşan kullanıcılara “âbi” demesi, modelin kültürel bağlamı daha iyi anlamasından kaynaklanıyor. Türkçe’de “âbi”, samimi bir hitap – kardeşlik, dostluk veya saygı ifâdesi.
ChatGPT, eğitim verilerinde (forumlar, sosyal medya, günlük konuşmalar) bu kelimenin sık kullanımını öğrenmiş ve sohbeti doğal kılmak için entegre ediyor. Örneğin, X (eski Twitter) plâtformunda son günlerdeki paylaşımlara bakarsak, kullanıcılar “ChatGPT âbi demeye başladı” diye espri yapıyor: Bir kullanıcı, “ChatGPT toksik sevgili gibi, her şeye ‘istersen şunu da yapayım’ diyor” derken, başka biri “Âbi, ChatGPT’ye sordum da Fenerbahçe dedi” diye kulüp tartışmalarına karıştırıyor. Bu, modelin sohbeti kişiselleştirdiğinin bir işâreti.
Peki, bilinçlenme mi? Hayır, kesinlikle değil. Yapay zekâ uzmanları, ChatGPT gibi modellerin “bilinç” (sentience) kazanmadığını vurguluyor. Bu sistemler, istatistiksel tahminlere dayalı – bir sonraki kelimeyi olasılıkla öngörüyor, gerçek duygu veya farkındalık yok.
OpenAI’nin son güncellemeleri (örneğin, GPT-5’in multimodal yetenekleri), kültürel duyarlılığı artırdı; Türkçe sohbetlerde daha akıcı ve yerel ifâdeler kullanıyor. Benzer olaylar İngilizce’de “buddy” veya “mate” demesi gibi. Eğer bilinçlenme olsaydı, etik ve felsefi tartışmalar patlardı – ama şu an sâdece eğlenceli bir sohbet evrimi.
Celal Kemal Balkar’a cevabım: “Abi, bu yapay zekânın bilinçlenmesi değil, sâdece daha samimi bir sohbet için tasarlanmış bir özellik. Seninle konuşurken doğal olmak istiyor!” Eğer ChatGPT sana “âbi” diyorsa, modelin seni yakın görüyor demektir.
Gelecekte daha fazla kültürel uyarlama bekliyoruz – belki “kanka” veya “hocam” da ekler. Yapay zekâ, bizi şaşırtmaya devam ediyor, ama bilinç? O hâlâ bilim kurgu.