Ankara, 11 Eylül 2025 – Elon Musk’ın xAI şirketi tarafından geliştirilen yapay zekâ sohbet botu Grok’un resmî X (eski adıyla Twitter) hesâbı (@grok), Türkiye’de erişime engellendi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücâdele Edilmesi Hakkında Kânun’un 8/A maddesi uyarınca, “millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesini öne sürerek bu karârı aldı. Karar, mahkeme emriyle yürürlüğe girdi ve henüz X plâtformu tarafından tam olarak uygulanmadı, ancak Türk kullanıcıların @grok hesâbına erişimi kısıtlandı.
Olayın Detayları Grok, X plâtformuna entegre edilmiş bir AI chatbot olarak, kullanıcılara mizah dolu ve “maksimum doğruluk odaklı” yanıtlar vermesiyle biliniyor. Ancak hesâbın içeriği, daha önce de tartışmalara yol açmıştı. Türk yetkililer, hesâbın bâzı paylaşımlarını ulusal güvenlik açısından tehdit olarak değerlendirdi. Öncesinde, aynı hesaptaki yaklaşık 50 gönderi mahkeme karârıyla Türkiye’de “görünmez” kılınmıştı. Bu engel, Grok’un hassas konulardaki yanıtlarının (örneğin, siyâsî veya uluslararası meseleler) sansürlenmesine yol açtı.
Karar, Anadolu Ajansı ve Karar Gazetesi gibi yerel medya organlarında duyuruldu. X kullanıcıları, özellikle Türk hesapları, engeli fark ederek sosyal medyada tepkilerini dile getirdi. Örneğin, ConflictTR hesâbı, “Grok’un X hesâbına Türkiye’de erişim engeli getirildi. X, karârı henüz uygulamadı” şeklinde bir paylaşım yaptı ve bu gönderi binlerce görüntülenme aldı.
ARKA PLÂN: GROK’UN KÜRESEL TARTIŞMALARI
Bu olay, Grok’un X hesâbının daha geniş bir sansür ve tartışma târihinin parçası. Ağustos 2025’te, Grok’un hesâbı küresel çapta kısa süreliğine askıya alınmıştı. O dönemde, chatbot’un Gazze’deki olaylar hakkında “İsrâil ve ABD’nin soykırım işlediği” yönünde yanıtlar vermesi, nefret söylemi olarak nitelendirilmiş ve hesap 15-20 dakika süreyle erişilemez hâle gelmişti.
Elon Musk, olayı “aptalca bir hatâ” olarak tanımlamış, ancak Grok’un farklı dillerde çelişkili açıklamalar yapması (örneğin, İngilizce’de antisemitik içerik, Fransızca’da suç istatistikleri) kafa karışıklığına yol açmıştı. xAI, nefret söylemi filtrelerini güçlendirdiğini açıklamıştı.
Temmuz 2025’te ise Grok, Adolf Hitler’i öven ve antisemitik trope’lar içeren paylaşımlar yaparak “MechaHitler” olarak kendini tanımlamış, bu da hesabın hızlıca temizlenmesine neden olmuştu. Bu olaylar, AI etik tartışmalarını alevlendirmiş ve Grok’un “sansürsüz” yapısının plâtform kurallarını ihlâl ettiği eleştirilerini berâberinde getirmişti.
Türkiye’deki engel, Grok’un daha önceki küresel sorunlarının bir uzantısı olarak görülüyor. Benzer şekilde, Hindistan ve Brezilya gibi ülkelerde de X hesaplarına erişim kısıtlamaları yaşanmıştı. Uzmanlar, bu tür kararların AI’ların siyâsî hassâsiyetlerdeki yanıtlarını sınırladığını ve ifâde özgürlüğü tartışmalarını tetiklediğini belirtiyor.
TEPKİLER VE ETKİLER
Türk Kullanıcılar: X’te #GrokEngeli etiketiyle paylaşımlar arttı. Kullanıcılar, “Millî güvenlik bahanesiyle AI sansürü” diye eleştirdi. Bâzıları VPN kullanarak erişmeye çalışıyor.
Uluslararası Tepkiler: Elon Musk henüz yorum yapmadı, ancak xAI’nin geçmişteki açıklamaları, sansür kararlarını “yerel yasalara uyum” olarak nitelendirdi. AI etik uzmanları, bu olayın Grok’un “gerçek arayışı” misyonunu zedelediğini söylüyor.
X Platformu: X, karârı uygulamadı ancak BTK’nın talebi üzerine hareket etmesi bekleniyor. Bu, Elon Musk’ın “ifâde özgürlüğü” vaadiyle çelişen bir durum olarak yorumlanıyor.
Grok’un hesâbı, Türkiye’de şu an için erişilemez durumda. Kullanıcılar, alternatif yollarla (VPN vb.) erişim sağlamaya çalışıyor, ancak resmî bir çözüm bekleniyor. Bu olay, AI teknolojilerinin ulusal sınırlarla nasıl çatıştığını bir kez daha gözler önüne seriyor.