RUSYA’NIN TAHKİMDEN ÇEKİLME KARÂRI
21 Ağustos 2025 târihinde Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı, 25 Kasım 2018 Kerç Boğazı Olayı’na ilişkin 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (U.N.C.L.O.S.) kapsamında yürütülen tahkim yargılamasından çekildiğini duyurdu. Çekilme kararı, yargılama sürecindeki ciddî usûl ihlâlleri ve hakem kurulunun meşruiyetine yönelik endişeler gerekçe gösterilerek alındı.
DÂVÂNIN ARKAPLANI
Dâvâ, Ukrayna tarafından 2019 yılında başlatılmıştı. Ukrayna, 2018’de Karadeniz’de üç Ukrayna askerî gemisinin Rusya tarafından alıkonulmasını, gemilerin dokunulmazlığının ihlâl edildiğini, gözaltına alınan denizcilerin hukuka aykırı olarak yargılandığını ve maddî zararlara yol açıldığını iddia ediyor. Rusya ise uluslararası hukukun ihlâl edilmediğine dâir kapsamlı hukuki ve olgusal kanıtlar sunduğunu belirtiyor.
RUSYA’NIN ÇEKİLME GEREKÇELERİ
Rusya, tahkim sürecine başlangıçta iyi niyetle katıldığını ve hakem kurulunun bağımsız bir organ olarak âdil bir çözüm sağlayacağı beklentisiyle hareket ettiğini ifâde etti. Ancak süreç ilerledikçe, tarafsız bir yargılamanın mümkün olmadığı sonucuna varıldı.
Rusya, 2024’te hakem kurulundaki beş üyeden ikisine – Almanya ve Kanada’dan gelen hakemlere – başarılı bir şekilde îtiraz etti. Kanada’dan gelen hakem, mahkemenin başkanlığını yürütüyordu. Bu hakemlerin, Uluslararası Hukuk Enstitüsü’nün Rusya karşıtı bir deklarasyonunu desteklediği belirtilerek, tarafsızlık ilkesine aykırı davrandıkları öne sürüldü. Söz konusu deklarasyonun, Enstitü’ye bağlı birçok uluslararası yargıç ve avukat tarafından desteklenmeyi reddedildiği de vurgulandı.
Ayrıca, tahkim kurulunun hakem atamalarına ilişkin usûl kurallarını yerine getiremediği ve bu durumun mahkemenin meşruiyetini daha da zedelediği belirtildi. Rusya, bu usûl ihlâlleri ve hakem kurulunun gayrimeşru oluşumu nedeniyle yargılamadan çekilme karârı aldığını açıkladı.