PAKRADUNİ GRUPLAR VE KÜRT İSYANLARI
Araştırmacı Yusuf Özkara, Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu’da yaşanan bazı isyanlara dair dikkat çekici bir iddia ortaya attı. Özkara’ya göre, dönemin resmî belgelerinde “Kürt isyanı” olarak geçen hareketlerin arkasında, köken itibarıyla Pakraduni (kripto Ermeni ve farklı etnik unsurların karışımı olduğu öne sürülen) gruplar bulunuyordu.
YUNAN ORDUSU İLE TEMAS
Özkara, Pakradunilerin yalnızca Osmanlı ve Ankara hükümetlerine karşı değil, aynı zamanda Yunan ordusuyla da temas halinde olduğunu belirtiyor. İddiaya göre, Anadolu’da esir alınan bazı askerler Yunan tarafına geçirilmiş ve Türk ordusuna karşı kullanılmıştı.
KOÇGİRİ İSYANI VE BAĞLANTILAR
Araştırmada en çok öne çıkan olay, Koçgiri İsyanı. Özkara, bu ayaklanmanın sadece Anadolu iç dengeleriyle değil, aynı zamanda San Remo ve Londra Konferansları gibi uluslararası gelişmelerle de bağlantılı olduğunu vurguluyor. Koçgiri İsyanı sırasında isyancıların Ankara hükümetine muhtıra verdiği, “özerklik” ve “bağımsızlık” taleplerinde bulunduğu hatırlatılıyor.
ATATÜRK’ÜN TAVRI
Özkara’nın değerlendirmesinde, Mustafa Kemal Paşa’nın hem isyanı bastıran komutanlarını koruduğu hem de Meclis içinde yoğun eleştirilere rağmen geri adım atmadığına dikkat çekiliyor. Atatürk’ün Nutuk’taki ifadeleri hatırlatılarak, “Türkiye Türklerindir” sözünün bu süreçten sonra daha güçlü şekilde vurgulandığı aktarılıyor.
GENELKURMAY’IN DEĞERLENDİRMESİ
Türk Genelkurmay Başkanlığı arşivlerinden aktarılan bilgilerde de Koçgiri olaylarının, “münferit bir ayaklanma değil, dış destekli bağımsızlık girişiminin ilk adımı” olduğu kaydediliyor.