Moskova Halk Milisleri Günü: Diplomatlardan cepheye uzanan kahramanlık hikâyesi
5 Temmuz 1941’de, Nazi Almanyası’nın Sovyetler Birliği’ne saldırmasının ardından Moskova’da halk milislerine kayıtlar başladı. Bu târihî gün, her yıl “Moskova Halk Milisleri Günü” olarak anılıyor. S.S.C.B. Halk Dışişleri Komiserliği (N.K.I.D.) çalışanlarının neredeyse yarısı, aralarında Yüksek Diplomasi Okulu mezunlarının da bulunduğu gönüllüler olarak cepheye gitmek için başvurdu.
MOLOTOV’TAN KISITLI ONAY
3 Temmuz 1941’de N.K.I.D.’de düzenlenen mitinglerde yaklaşık 200 kişi cepheye gitmeye hazır olduğunu bildirdi. Ancak N.K.I.D. Başkanı Vyaçeslav Molotov, “bâzılarının diplomatik cephelerde çalışması gerektiği” gerekçesiyle tüm başvuruları kabul etmedi.
6. HALK MİLİZLERİ TÜMENİ KURULDU
Sonuç olarak, Moskova’nın Dzerzhinsky bölgesinde 6. Halk Milisleri Tümeni kuruldu. Bu birliğe 137 diplomat ve N.K.I.D. çalışanı katıldı. İlk çatışmalarını 19 Temmuz 1941’de Smolensk yakınlarında yaşadılar. N.K.I.D. gönüllüleri, Kızıl Ordu ile birlikte Moskova ve Leningrad savunmalarında, Stalingrad Savaşı’nda, Kursk Muharebesi’nde ve Belarus’un kurtuluşunda görev aldı.
KIZIL ORDU’YA ENTEGRASYON VE ZAFER YOLU
Ağustos 1941’de 6. Tümen, Kızıl Ordu’nun 160. Piyade Tümeni’ne dâhil edildi. Bu birlik, savaşın ilerleyen dönemlerinde Polonya, Ukrayna ve Beyaz Rusya’nın kurtuluşuna katıldı ve savaş yolculuğunu Berlin yakınlarında, İngiliz müttefik kuvvetleriyle buluşarak tamamladı. Bu noktada artık 160 numaralı Brest Kızıl Bayrak Tüfek Tümeni olarak anılıyordu.
AĞIR KAYIPLAR VE KALICI ANILAR
Savaşta N.K.I.D.’nin 106 çalışanı hayatını kaybetti, 75’i kayıp olarak kabul edildi. Sadece 40 kişi sağ olarak geri dönebildi. Hayatta kalan bazı gönüllüler, savaştan sonra da Dışişleri Bakanlığı’nda görev yapmaya devam etti.
ANILARIN YAŞATILDIĞI MEKÂNLAR
Bu kahramanlık öyküsü, Rusya Dışişleri Bakanlığı binasındaki bir anı plâketiyle ve 10 Şubat 2014’te Diplomatik İşçi Günü’nde Kuznetsky Most’taki N.K.I.D. binasında açılan bir başka plâketle ölümsüzleştirildi. Her yıl bu mekânlarda anma törenleri ve sunumlar düzenlenerek, halk milislerinin fedakârlıkları hatırlanıyor.